Sinir Sistemi » Psikoleptikler (Psikolojik İlaçlar) » Antipsikotikler » Diğer İlaçlar » Risperidon
Formülü:
Risperidon, 25 - 37.5 - 50 mg
Farmakolojik özellikleri:
Endikasyonları:
Risperdal, pozitif (halüsinasyon, delüsyon, düşünce bozuklukları, saldırganlık, şüphecilik) ve/veya negatif (künt afekt, emosyonel ve sosyal çekingenlik ve konuşma yetersizliği) semptomların görüldüğü akut ve kronik şizofrenik psikozlarda ve diğer psikotik durumlarda kullanılır. Risperidon şizofreni ile ilgili afektif semptomları (depresyon, suçluluk duygusu, endişe) da azaltır..
Kontrendikasyonları:
Bu ilaca aşırı duyarlılığı olanlarda kullanılmamalıdır.
Uyarılar/Önlemler:
Risperdal'in alfa-adrenerjik reseptörleri bloke etmesine bağlı olarak özellikle tedavinin başlangıç döneminde ortostatik hipotansiyon görülebilir. Risperdal kardiyovasküler hastalığı (örneğin kalp yetmezliği, miyokart enfarktüsü, ileti anomalileri, dehidratasyon, hipovolemi veya serebrovasküler hastalık) bilinen hastalarda dikkatle kullanılmalı ve doz yavaş yavaş, önerildiği gibi arttırılmalıdır ('Kullanım şekli ve dozu' bölümüne bakınız). Hipotansiyon görüldüğünde doz azaltılmalıdır. Dopamin reseptörlerini bloke eden ilaçlar, özellikle dil ve/veya yüzde istemsiz ritmik hareketler ile karakterize tardif diskinezi gelişimi ile ilgili bulunmuştur. Ekstrapiramidal belirtilerin görülmesinin tardif diskinezi gelişiminde bir risk faktörü olduğu bildirilmiştir. Risperdal'in ekstrapiramidal semptomlar geliştirme potansiyeli daha az olduğundan klasik antipsikotiklerle karşılaştırıldığında, tardif diskinezi yapma riski daha azdır. Tardif diskinezi belirtileri görüldüğünde tüm antipsikotikler kesilmelidir.
Yüksek ateş, kas rijiditesi, kan basıncı ve nabız düzensizlikleri, bilinç bulanıklığı ve yüksek kreatinin fosfokinaz enzim düzeyleri ile kendini gösteren malign nöroleptik sendrom, klasik nöroleptiklerin kullanımı sırasında bildirilmiştir. Bu durumda, Risperdal dahil olmak üzere tüm nöroleptikler kesilmelidir. Böbrek ya da karaciğer yetmezliği olan ve yaşlı hastalarda başlangıç dozunun ve doz arttırımının yarıya indirilmesi önerilir. Teorik olarak hastalık durumunu ağırlaştırabileceğinden parkinsonlu hastalara verilirken dikkatli olunmalıdır. Klasik nöroleptikler, kriz eşiğini düşürdüğünden epilepsi hastalarında dikkatle kullanılmalıdır. Kilo alımına karşı hastalar aşırı gıda tüketmemeleri konusunda uyarılabilirler.
Gebelik ve Emzirme Döneminde Kullanımı: Risperdal'in gebelerde güvenle kullanımına ait yeterli çalışma yoktur. Hayvan deneylerinde, risperidonun doğrudan fertiliteyi bozan etkileri görülmemişse de, prolaktin ve merkezi sinir sistemine bağlı bazı etkileri görülmüştür. Hiçbir çalışmada risperidonun teratojenik etkisine rastlanmamıştır. Bu yüzden Risperdal gebelerde sadece muhtemel yarar risklerden fazla olduğunda kullanılır. Anne sütüne geçer. Hayvan deneylerinde 9-hidroksi-risperidonun anne sütüne geçtiği görülmüştür. Bu yüzden Risperdal kullanan annelerin emzirmeleri önerilmez.
Dikkat Gerektiren Durumlarda Kullanım: Risperdal psikomotor fonksiyonları etkileyebilir. Bu yüzden hastaların, bireysel duyarlılıkları anlaşılıncaya kadar, araç ve makine kullanmaları önerilmez.
Yan etkiler/Advers etkiler:
Risperdal genellikle iyi tolere edilir ve çoğu zaman yan etkilerin altta yatan hastalıklardan ayrılması zordur. Risperdal kullanımı ile ilgili gözlenen yan etkiler aşağıdaki gibidir:
Sık: Uykusuzluk, ajitasyon, anksiyete, baş ağrısı.
Daha seyrek: Uyuklama, yorgunluk, baş dönmesi, konsantrasyon güçlüğü, karın ağrısı, konstipasyon, dispepsi, bulantı/kusma, görme bozukluğu, priapizm, ereksiyon bozuklukları, ejakülasyon kusurları, orgastik disfonksiyonlar, üriner inkontinans, rinit, döküntü ve diğer alerjik reaksiyonlar.
Risperdal'in ekstrapiramidal semptomlar geliştirme potansiyeli klasik nöroleptiklerden daha azdır. Buna rağmen bazı hastalarda ekstrapiramidal semptomlar (tremor, rijidite, hipersalivasyon, bradikinezi, akatizi, akut distoni) görülebilir. Bu belirtiler genellikle hafif ve gerektiğinde doz azaltılıp ve/veya antiparkinson ilaçlar verildiğinde geçicidir. Bazı hastalarda, özellikle başlangıç dozunu takiben, ortostatik baş dönmesi, ortostatik hipotansiyon ve refleks taşikardi görülmüştür ('Uyarılar ve önlemler' bölümüne bakınız).
Risperdal doza bağlı prolaktin seviyelerinde yükselmeye neden olabilir. Muhtemel belirtileri galaktore, jinekomasti, menstrüel siklüs düzensizlikleri ve amenore olabilir. Kilo artışı ('Uyarılar ve önlemler' bölümüne bakınız), ödem ve karaciğer enzimlerinde yükselme Risperdal tedavisi sırasında gözlenmiştir. Klasik nöroleptiklerde olduğu gibi psikotik hastalarda polidipsiye ya da antidiüretik hormonun uygunsuz salınımına bağlı su intoksikasyonu, tardif diskinezi, habis nöroleptik sendrom, vücut ısısında düzensizlikler ve epilepsi gözlenmiştir.
İlaç etkileşimleri:
Risperdal'in diğer ilaçlarla birlikte kullanımı sistemik olarak değerlendirilmemiştir. Risperdal merkezi etkisi nedeniyle diğer merkezi sinir sistemine etkili ilaçlarla kullanılırken dikkatli olunmalıdır. Risperdal, levodopa ve diğer dopamin agonistlerinin etkilerini antagonize edebilir. Karbamazepinin Risperdal'in plazmadaki aktif antipsikotik fraksiyonunu azalttığı gösterilmiştir. Karaciğer enzimlerini indükleyen diğer ilaçlarla da benzer etkiler görülebilir. Karbamazepin ya da diğer karaciğer enzimlerini indükleyen ilaçların kesilmesinden sonra Risperdal'in dozu tekrar değerlendirilmeli ve gerekiyorsa azaltılmalıdır. Fenotiyazinler, trisiklik antidepresanlar ve bazı beta blokerler risperidonun plazma düzeyini arttırır ama aktif antipsikotik fraksiyonu etkilemez. Risperdal plazma proteinlerine büyük oranda bağlanan ilaçlarla birlikte alındığında, ilaçlardan herhangi birinde klinik açıdan anlamlı bir plazma proteinlerden ayrılma durumu görülmez.
Kullanım şekli ve dozu:
Erişkinlerde günde 1-2 kez verilebilir. Günlük doz 3 gün içersinde yavaş yavaş6 mg'a kadar yükseltilmelidir. Akut ya da kronik tüm hastalar, günde 2 mg la başlamalıdır. 2. gün günde 4mg'a 3. gün günde 6 mg'a çıkılmalıdır. 3. günden sonra doz sabit kalabilir ya da gerektiğinde bireyselleştirilebilir. Genellikle optimal doz 4-8 mg/gündür. 16 mg'ın üzerine çıkılmamalıdır. yaşlılarda günde 2 kez 0.5 mg doz günde 2kez 1-2 mg'a getirilebilir. 15 yaşın altındaki çocuklarda kullanılmamalıdır.
Atc Kodu:
N05AX08
İthalatçı Firma:
Janssen-Cilag (Johnson & Johnson Sıhhi Malzeme San. ve Tic. Ltd. Şti.)
Telefon: (216) 425 30 00
Email: [email protected]