Enfeksiyona Karşı Kullanılan (Antienfektif) İlaçlar » Antibakteriyel (Antibiyotik) İlaçlar » Aminoglikozidler » Diğer Aminoglikozidler » Gentamisin
Formülü:
40 mg Gentamisin sülfat Ampul %2
% 0.3 mg Gentamisin sülfat Göz-kulak damlası
80 mg Gentamisin sülfat Ampul %2
20 mg Gentamisin sülfat Ampul %2
160 mg Gentamisin sülfat Ampul %2
120 mg Gentamisin sülfat Ampul %2
Farmakolojik özellikleri:
Endikasyonları:
20 mg/40 mg/80 mg/120 mg/160 mg: Bakterilerin yol açtığı ağır enfeksiyonlarda; diğer antibiyotiklere dirençli ve özellikle gram-negatif bakterilerin yol açtığı septisemi, bakteriyemi sistit, piyelit, üretrit, prostatit gibi idrar yolu enfeksiyonlarında deri ve yumuşak doku enfeksiyonlarında; osteomiyelit, enfekte yanık, tnömoni, bronkopnömoni gibi solunum yollarıyla ağız, boğaz ve kulak enfeksiyonlarında; menenjitte; gonokok enfeksiyonlarında; yeni doğmuşların sepsislerinde Pseudomonas aeruginosa'nın oluşturduğu hayatı tehdit eden enfeksiyonlarda karbenisilin ile birlikte kullanılır.
Göz ve Kulak Damlası: Gözün dış kısmında ve yardımcı organlarında duyarlı bakterilerle oluşan konjunktivit, keratit ve keratokonjunktivit, kornea ülserleri, blefarit, blefarokonjunktivit, Meibom bezlerinin akut iltihabı, dakriyosistit gibi enfeksiyonlar ile dış kulak yolunun duyarlı bakterilerle oluşan enfeksiyonlarının topikal tedavisinde kullanılır.
Kontrendikasyonları:
20 mg: Gentamisin ve diğer aminoglikozit antibiyotiklere duyarlı bilinen kişilerde kullanılmamalıdır.
40 mg/ 80 mg : Gentamisine aşırır duyarlı bilinen kişilerde kullanılmamalıdır. Ayrıca diğer aminoglikozit antibiyotiklere aşırı duyarlılığı bilinen veya ciddi toksik reaksiyon göstermiş kişilerde de bu grup antibiyotikler arasında bilinen çapraz duyarlılıktan dolayı kullanılmamalıdır.
120 mg: Gentamisine ve diğer aminoglikozit antibibiyotiklere aşırı duyarlılığı bilinen kişilerde kullanılmamalıdır. Ayrıca Myasthenia gravis veya parkinsan gibi nörovüsküler bozukluğu olan hastalarda, kas zafiyetini arttırabileceğinden kullanılmamalıdır.
160 mg: Duyarlı bakterilerin neden olduğu ağır enfeksiyonlarda, diğer antibiyotiklere dirençli ve özellikle gram- negatif bakterilerin neden olduğu kemik ve yumuşak doku enfeksiyonları; menenjit, kulak enfeksiyonları, septisemi, bakteriyemi; idrar yolları enfeksiyonları; alt ve üst solunum yolları enfeksiyonları, deri, enfekte yanık; gastrointestinal sistem enfeksiyonlatı; yeni doğmuşların sepsislerinde kullanılır. Ayrıca Pseudomonas aeruginosa'nın oluşturduğu hayatı tehdit eden enfeksiyonlarda karbenisilin ile birlikte kullanılır.
Göz Damlası: İlacın bileşimindeki maddelerin herhangi birini aşırı duyarlılığı bilinen kişilerde kullanılmamalıdır. Fungal ve viral enfeksiyonlar için kullanılmamalıdır. Kulak zarında delinme mevcut ise kullanılmamalıdır. Gözde kontakt lens takılıyken kullanılmamalıdır.
Uyarılar/Önlemler:
Özelikle tedaviye başlarken bilinen veya şüphe edilen böbrek fonksiyon bozukluğu olan hastaların ve başlangıçta böbrek fonksiyonları normal olan fakat tedavi esnasında böbrek yetmezliği belirtileri gösterenlerin böbrek ve sekizinci kafa çifti sinir fonksiyonları yakından gözlenmelidir.
İdrarda yoğunluk azalması, protein atılımı artması ve hücre veya silindir mevcudiyeti araştırılmalıdır. Periyodik olarak kan üre azotu, serum kreatinin veya kreatin klerensi saptanmalıdır. Mümkün oldukça, özellikle muayene edilebilecek yaştaki yüksek riskli hastaların seri odiyogramlarının alınması önerilmektedir. Ototoksik veya nefrotoksik belirtiler doz ayarlanmasını ya da ilacın kesilmesini gerektirir. Diğer aminoglikozitlerde olduğu gibi, bazı ender durumlarda böbrek veya sekizinci kafa çifti fonksiyon değişiklikleri tedavi tamamlandıktan hemen sonra belirgin hale gelebilir.
Mümkün oldukça aminoglikozitlerin kan konsantrasyonları, yeterli seviyelere ulaştıklarından emin olmak ve potansiyel toksik seviyelere ulaşmalarını önlemek için izlenmelidir. Gentamisin doruk konsantrasyonları gözlenirken dozaj 12 ml üzerinde devam eden seviyeler önlenecek şekilde ayarlanmalıdır. Gentamisin iki doruk arasındaki konsantrasyonları gözlenirken de dozaj 2 ml üzerindeki seviyeler önlenecek şekilde ayarlanmalıdır, çünkü bu konsantrasyonların aşırılılığı böbrek ve sekizinci kafa çifti toksisiteleri riskini artırabilir. Aşırı doz veya toksik reaksiyonlar meydana geldiğinde özellikle böbrek fonksiyonları bozuk veya bozulmuş ise, hemodiyaliz kanın gentamisinden arındırılmasında yardımcı olabilir. Gentamisin peritoneal diyaliz ile atılması hemodiyalize nazaran belirgin derecede az bir oranda olmaktadır. Sisplatin, sefaloridin, kanamisin, vankomisin, amikasin, neomisin, polimiksin B, kolistin, paromonisin, streptomisin, tobramisin ve viomisin gibi diğer potansiyel açıdan ototoksik ve nefrotoksik ilaçların bir arada ve hemen sonra sistemik ya da lokal kullanımları önlenmelidir. Hastalarda toksisite riskini artırabilen diğer faktörler ileri yaş ve dehidratasyondur.
Etatrinik asit veya furosemid gibi güçlü diüretiklerin gentamisin ile bir arada kullanımı, bu diüretiklerein kendi başlarına ototoksisiteye neden olabilmelerinden ötürü önlenmelidir. Ayrıca, diüretikler intravenöz olarak tatbik edildikleri zaman kan ve dokudaki antibiyotik konsantrasyonlarını yükselterek aminoglikozit toksisitesini artırabilirler.
Bu ilaçlar Myasthenia gravis veya parkinson gibi nöromüsküler bozulkluğu olan hastalarda, nöromüsküler eklemler üzerinde potansiyel kürar benzeri etkileri nedeni ile kas zaafiyetini şiddetlandirebileceklerinden dikkatle kullanılmalıdır.
Aminoglikozitler arasında çapraz hassasiyet olduğu saptanmıştır.
Hastalar tedavi süresince iyi hidrate edilmelidirler.
Gentamisin diğer antibiyotikler ile kullanılacağı zaman aralarında geçimsizlik olduğu için aynı enjektörde karıştırılmamalı ve mümkünse ayrı ayrı yerlere uygulanmalıdır.
Gentamisin hamilaliğin ilk 3 ayında kullanılmasının sakıncalı olduğu ve süte geçebileceği unutulmamalıdır.
Yan etkiler/Advers etkiler:
20 mg/ 40 mg/ 80 mg/ 120 mg/ 160 mg: İlaç her ne kadar önerilen doz ve aralarla uygulandığında yan etki pek meydana gelmesse de, özellikle böbrek yetmezliği olanlarda ve yüksek doz ve uzun süre kullanımında ortaya çıkabilen nefrotoksik ve ototoksik yan etkileri en ciddi olanlarıdır. Nefrotoksik yan etkiler idrarda silindirlerin, hücrelerin veya proteinlerin mevcudiyeti ile saptanabileceği gibi BUN, NPN,serum kreatinin yükselmesi ya da oligüri ile de kendini gösterebilir. Ototoksik yan etkiler ise 8. kafa çiftinin hem vestibüler hem de işitme dallarında oluşur. Bunlar sersemlik, baş dönmesi, kulak uğultusu ve çımlaması ile işitme kaybıdır. İşitme kaybı genellikle önce yüksek seslerin keskinliğinin azalmasıyla kendini gösterir. Muhtemelen gentamisine bağlı olan diğer yan etkiler: Solunum depresyonu, letarji, konfüzyon, depresyon, görüntü bozuklukları, iştah azalması, kilo kaybı ve hipotansiyon ile hipertansiyon; kızarıklık, kaşıntı, ürtiker, genel yanma hissi, mide ifrazı artışı ve stomatit; purpura, pseudotümörserebri, akut organik beyin sendromu, pulmoner fibrozia, alopesi, eklem ağrısı, geçici hepatomegali ve splenomegalidir. Gentamisine bağlanabilecek labaratuar bozukluıkları:Serum transaminaz, serum LDH ve bvilürobin seviyelerinde artma; serum kalsiyum, magnezyum, sodyum ve potasyumunda azalma, anemi, lökopeni, granülositopeni, geçici agranülositoz, eosinofili, retikulozit sayısında artma veya azalma ve trombositopenidir. Aminolikozidler ile tedavi gören hastalar, kullanımlarına bağlı potansiyel toksisiteden dolayı yakın klinik gözetim altında tutulmalıdırlar. Genta 40 ampulde tüm diğer aminoglikozitler gibi potansiyel açıdan nefrotoksittir. Nefrotoksisite riski, böbrek fonksiyonları bozuk olan hastalar ile yüksek doz alanlar veya uzun süre kullananlarda çok daha fazladır. Genta 40 ampul ile tedavi edilen hastalarda ortaya çıkabilen hem vestigüler hem de işitme ile ilgili ototoksisite, asasen önceden böbrek fonksiyon bozukluğu olanlar ile yüksek doz ve tavsiye edi,lenden daha uzun süre kullanan böbrek fonksiyonu normal hastalarda görünür. Ototoksisite dışındaki diğer nörotoksik belirtiler ise uyuşukluk, cildde uyuşma hissi, kas seyirmesi ve konvülsiyondur.
Genta Göz Kulak damlası %0.3 geçici irritasyon yapabilir.
İlaç etkileşimleri:
Sisplatin, sefaloradin, kanamisin, vankomisin, amikasin, neomisin, polimiksin B, kolistin, paromomisin, stereptomisin, topramisin ve viyomisin gibi diğer potansiyel açıdan ototoksik ve nefrotoksik ilaçların birarada ve hemen sonra sistemik yada lokal kullanımları önlenmelidir.
Etakrinik asid veya frosemid gibi güçlü diüretiklerin gentamisiniyle birarada kullanımı bu diüretiklerin kendi başlarına ototoksisiteye neden olabilmelerinden ötürü önlenmelidir. Ayrıca, diüretikler IV olarak tatbik edildikleri zaman kan ve dokudaki antibiyotik konsantrasyonlarını yükselterek aminoglikozit toksisitesini arttırabilirler.
Kullanım şekli ve dozu:
20mg/40 mg/80mg: Gentamisin ile tedavi süresi 7-10 gündür. Ancak ağır, komplike ve diğer antibiyotiklere cevap vermeyen vakalarda daha uzun süreli tedavi gerekebilir.
Böbrek fonksiyonu normal büyüklerde: Günlük doz 3mg/kg dır.Ağır vakalarda günde 5mg/kg uygulanabilir.Bu doz klinik durumda iyileşme görülünce hemen günde 3mg/kg a indirilmelidir.Hesaplanan günlük miktar üç eşit parçaya bölünerek 8 saat ara ile ya da iki doz halinde 12 saat ara ile uygulanmalıdır. Yanık ve şok gibi intramüsküler uygulamanın olanaksız olduğu durumlarda ve çok ağır enfeksiyonlarda 100 ila 200 ml %5 dekstroz veya izotınik sodyum klörür solüsyonu içinde seyreltilerek 1 mg/ml geçmemek üzere, I.V infüzyon şeklinde 1-2 saatte uygulanabilir. Çözeltiye başka bir ilaç karıştırılmamalıdır.
İdrar yolu enfeksiyonlarında: Alkali ortamda gentamisinin etkinliği arttiğında alkalileştirilmelidir.
Gonore: Bir defada intramüsküler olarak 240 mg önerilmektedir.
Barsak enfeksiyonlarında: Kalın barsak ameliyatlarından 48 saat önce başlamak üzere her 4 saatte bir 50 mg kullanılmalıdır.
Böbrek foksiyonu bozuk büyüklerde: Gentamisin atılımı azaldığından ilacın serum toksik düzeylere erişmemesi için enjeksiyon araları uzatılmalıdır. Bu gibi hastalarda normal kişilerde olduğu gibi günlük miktar hesaplanır ve bunun 1/3 ü bir defada enjekte edilir. Bundan sonra kreatinin klerensi, serum kreatinin yada üre azotu miktarına göre enjeksiyon araları saptanır. Çocuklarda: Günlük miktar 5-7 mg/kg dır. Hesaplanan günlük miktar eşit parçalara bölünerek vakaya göre 8 ya da 12 saat ara ile intramüsküler uygulanır. Buna göre yeni doğanlarda 12 saatte bir 2.5 mg/kg bebeklerde 8 saatte bir 2.5 mg önerilmektedir.
120 mg/ 160 mg: Adaleye (IM) veya damar içine (IV) uygulabilir. Her iki uygulamada da doz aynıdır. IM yolla uygulamanın olanaksız olduğu durumlarda IV yollu uygulama tercih edilir. IV olarak yapılan uygulamalar 1-2 saat süreyle bir infüzyon çözeltisiyle yapılmaktadır. Verilecek olan doz 100-200 ml serum fizyolojik veya %5 dekstroz çözeltisiyle seyreltilir.
Çocuklarda; İnfüzyon çözeltisinin hacmi daha az olmalıdır. Her durumda gentamisin konsantrasyonu 1 mg/ml'yi geçmemelidir. Özel durumlarda genta ampuller damar içine doğrudan uygulanabilir.
Doktor tarafından başka şekilde önerilmediği takdirde;
Normal böbrek fonksiyonu sahip hastalarda günde 1 defa 2 ml'lik 160 mg'lık veya 120 mg'lık 1 ampul kullanılır. Enjeksiyonlar arasında yaklaşık 24 saat süre bırakılır. Tedavi süresi 7-10 gündür. Bu sürenin aşılması halinde ilacın kan seviyeleri izlenmelidir.
Çocuklar için Gentamisin tedavisinde Genta 20 veya gereğinde Genta 40 ampul formları kullanılmalıdır.
Göz- Kulak Damlası: Doktor tarafından başka şekilde önerilmediği takdirde;
Her 4 saatte bir enfekte göze 1 veya 2 damla kullanılır. Ağır enfeksiyonlarda dozaj her saatte 1- 2 damlaya kadar yükseltilebilir. Dış kulak yolu enfeksiyonlarında, dış kulak kanalı temizlendikten sonra günde 3-4 defa 2-4 damla damlatılır.
Atc Kodu:
J01GB03
Üretici Firma:
İbrahim Etem Ulagay İlaç Sanayi Türk A.Ş.
Telefon: (212) 467 11 11
Email: [email protected]