Kan ve Kan Yapıcı Organlar » Kan ve Perfüzyon Solüsyonları
Formülü:
Her 1 litre solüsyonda:
Susuz glukoz 38.6 g,
Sodyum klorür 5.7 g,
Sodyum laktat 3.9 g,
Kalsiyum klorür 257 mg,
Magnezyum klorür (diyaliz için) 152 mg,
Enjeksiyonluk su q.s.
Osmolarite: Yaklaşık 486 mOsm/L'dir.
Solüsyondaki elektrolit yoğunlukları (yaklaşık mmoI/litre)
Sodyum 132
Kalsiyum 1.75
Magnezyum 0.75
Klorür 102
Laktat 35
Farmakolojik özellikleri:
Endikasyonları:
Dianeal®137 Peritoneal Diyaliz Solüsyonu (% 3.86 Glukozlu), ayakta uygulanan devamlı periton diyalizi (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis; CAPD) yöntemiyle böbrek yetmezliğinin tedavisinde kullanılabilir. Bunun damara girilmekte zorluk çekilen vakalarda, diyabetlilerde, çok küçük ve çok yaşlı hastalarda seçkin yöntem kimliği taşıdığı gösterilmiştir. Hemodiyaliz gibi periton diyalizi de elektrolit ve su dengesi bozukluklarının tedavisinde, ayrıca belirli ilaçlarla ve zehirlerle olan zehirlenmelerde kullanılır.
Kontrendikasyonları:
Normal yoldan beslenmeyi engelleyen durumlarda; deri enfeksiyonu, açık yara ve yanık gibi karın yüzeyinin bütünlüğünü bozan durumlarda; yakınlarda geçirilmiş ameliyat, fıtık gibi karın duvarının bütünlüğünü bozan durumlarda; fistül, yapışıklık ve tümör gibi karın-içi boşluğun bütünlüğünü bozan durumlarda, peritoneal diyaliz solüsyonlarının kullanılması sakıncalı olabilir.
İlerlemiş gebelik durumunda ya da yaygın sepsis veya ağır hemoroidi olan hastalarda tedavi yöntemi olarak periton diyalizi uygulamadan önce, elde edilecek faydalar, karşılaşılabilecek komplikasyonlarla birarada değerlendirildikten sonra karar verilmelidir.
Uyarılar/Önlemler:
• Hastanın sıvı dengesiyle ilgili kayıtlar doğru olarak tutulmalı ve vücut ağırlığı yakından izlenmelidir. Böylece aşırı ya da yetersiz hidrasyondan ve buna bağlı olarak oluşabilecek konjestif kalp yetmezliği, hacim açığı ve şok gibi tablolardan sakınmak mümkün olur.
• Periton diyalizi sırasında % 3.86'lık Dianeal®137 solüsyonlarının aşırı kullanılması, hastanın vücudundan önemli miktarlarda su kaybına neden olabilir.
• Akut böbrek yetmezliği vakalarında, girişim sırasında plazma elektrolit yoğunlukları periyodik olarak izlenmelidir. Tedavinin devamlı olarak uygulandığı hastalarda hematolojik parametrelerle, hastanın durumuna ilişkin diğer parametreler, periyodik olarak değerlendirilmelidir.
• Periton diyalizi sırasında önemli miktarlarda protein, amino asit ve suda eriyen vitamin kaybı olabilir. Gerekli replasman tedavisi uygulanmalıdır.
• Enfeksiyon olasılığının azaltılması açısından girişim boyunca ve sonunda aseptik teknik uygulanmalıdır.
Yan etkiler/Advers etkiler:
Uygulama yöntemi ya da solüsyonla ilgili sorunlar, periton diyalizi sırasında olumsuz reaksiyonlarla karşılaşılmasına neden olabilir. Karın ağrısı, kanama, peritonit, kateter çevresinde enfeksiyon, kateterin tıkanması ve ileus, uygulama tekniğine ve girişime bağlı olarak görülebilecek olumsuz reaksiyonlardır. Elektrolit ve sıvı dengesi bozuklukları, hipovolemi ya da hipervolemi, hipotansiyon ya da hipertansiyon, kas krampları ve disekilibrium sendromu diyalizde kullanılan solüsyonla ilgili karşılaşılabilecek olumsuz reaksiyonlardır. Solüsyon bazı ilaçları vücuttan uzaklaştırabilir ve bu ilaçların dozunun ayarlanması gerekir. Periton diyalizinin etkili olabilmesi, peritondaki kan damarlarının dilatasyonu sayesinde mümkündür ve bu dilatasyon, çeşitli ilaçlardan etkilenebilir. Ayakta uygulanan devamlı periton diyalizi yöntemiyle vücuttan elektrolitlerin uzaklaştırılması, digitalis tedavisi altındaki hastaların elektrolit gereksinmelerine ters düşebilir.
BEKLENMEYEN BİR ETKİ GÖRÜLDÜĞÜNDE DOKTORUNUZA BAŞVURUNUZ.
İlaç etkileşimleri:
Yoktur.
Kullanım şekli ve dozu:
Tedavi şekli, sıklığı, kullanılacak sıvının formülasyonu, hacmi, karın boşluğunda kalacağı süre ve toplam diyaliz süresi hastanın hekimi tarafından kararlaştırılır. Potasyum içeren solüsyonlar yalnızca, hastanın gereksinimleri dikkatle değerlendirildikten sonra kullanılmalıdır.
Ortalama doz olarak günde, 1500-2000 mililitrelik solüsyonların kullanıldığı 3 ile 5 değiştirme işlemine gerek duyulur.
Şiddetli dehidratasyon ve hipovolemi tehlikesiyle karşılaşmamak ve protein kaybını olabildiğince azaltmak amacıyla, kullanılacak diyaliz sıvısının osmolaritesinin, hastanın gereksinimine yanıt veren en düşük osmolariteye sahip olmasına dikkat edilmelidir.
Ek ilaç uygulanması: Diyaliz sıvısına katılacak ilaçlar, ilaç geçimsizliği yaratabilir. Bu uygulama sırasında asepsi kurallarına kesinlikle uyulmalıdır. Eklenen ilaçların solüsyonla tam olarak karışmasına dikkat edilmelidir. İçerisine ilaç eklenen solüsyonlar daha sonra kullanılmak üzere saklanmamalıdır.
Notlar: Diyaliz solüsyonunun 37°C'a ısıtılması, hastanın girişim sırasında rahat etmesini sağlayabilir ve ısı kaybını azaltabilir. Kateterin tıkanmasını engellemek amacıyla diyaliz solüsyonlarına heparin eklenmesi önerilmektedir.
ARALIKLI DİYALİZ
Uygulamaya hazırlık: Aseptik teknik kullanılır.
1- En dıştaki koruyucu kılıf, yan taraftaki band çentikten aşağıya ve öne doğru çekilerek açılır. Solüsyonu içeren torba çıkarılır.
2- Diyaliz sıvısının bulunduğu torba sıkılarak solüsyon içinde tanecik ya da bulanıklık bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Sızıntı yapan ya da içinde tanecik veya bulanıklık bulunan diyaliz sıvıları kullanılmamalıdır.
3- Diyaliz sıvısını içeren torba asılır.
4- Çıkış yerindeki mavi koruyucu çıkarılarak hazırlanmış setin bağlantı yeri buraya daldırılır.
5- Sistemin hazırlanması ve uygulama için yardımcı set ve gereçlere ilişkin kullanma talimatına uyulmalıdır.
6- Uygulama tamamlandıktan sonra bütün torba ve gereçler atılmalıdır; kısmen kullanılmış diyaliz sıvısı torbaları saklanmamalıdır.
ALETLİ PERİTON DİYALİZİ
Bu metod bir makina yardımı ile uygulanır. Diyaliz ya bir hastanede ya da hastanın evinde gece boyunca uygulanabilir. Makina başlangıçta uzman kişilerce programlanır. Bu tedavi biçiminde hasta yatmadan önce set ve solüsyon torbalarını periton diyalizi makinasına yerleştirir ve makinasını, kullandığı solüsyonun, setin ve makinanın kullanım talimatlarında önerildiği şekilde programlar. Makina hasta uykudayken gece boyunca (8-10 saat) periton boşluğuna diyaliz sıvısını verir, bekletir ve boşaltır ve böylece periton diyalizi işlemini gerçekleştirir.
AYAKTAN UYGULANAN DEVAMLI PERİTON DİYALİZİNDE (SAPD) TORBA DEĞİŞTİRME İŞLEMİ
UYARI: Bulaşma ve enfeksiyon olasılığını azaltmak için, bütün girişim boyunca asepsi kurallarına uyulmalıdır. Açıkta kalan bağlantı bölümlerinin bulaşmaya maruz kalmamasına dikkat edilmelidir.
1- Yeni solüsyon ısıtılmak isteniyorsa bu, kuru ısı kullanılarak ve en dıştaki koruyucu kılıfı çıkarılmadan yapılmalıdır. Solüsyon torbası suya daldırılmamalıdır.
2- Değiştirme işleminde kullanılacaklar biraraya getirilerek, temiz bir yere yerleştirilmelidir. Bunlar sivri uçlu (spike) bağlantı sisteminde, yeni solüsyon torbası, solüsyon çıkış kapısı klempi, povidon-iyotlu tampon, 10 x10 cm steril gaz petler, bant ve maske şeklindedir. Vidalı bağlantı sisteminde ise, yeni solüsyon torbası (tekli ya da çiftli), koruma kilitli bağlantı takımı, maske, tüp klempi (çift torbalı sistemde iki adet) ve yeni bir mini kapaktan ibarettir. Solüsyona ilaç eklenmesi düşünülüyorsa, iki 19 - 22 ga iğne ve enjektöre, 2 povidon - iyotlu tampona ve ilaçlara gereksinim vardır.
Örnek alınması düşünülüyorsa 19 - 22 ga iğne ve enjektörle, povidon - iyotlu tamponlar kullanılır.
3- Maske takılır.
4- Eller iyice yıkanır.
5- Kullanılmış ve hastanın vücudunda saklanan torba açılarak drenaj pozisyonuna yerleştirilir. Klemp açılarak drenaj tamamlanır.
Not: Çiftli torba sisteminde, kullanılmış torba hastanın vücudunda saklanmadığı için drenaj işlemi bu şekilde yapılmaz. Bu sistemdeki drenaj işlemi, ilgili bölümde anlatılmaktadır.
6- Yeni torba dış kılıfından çıkarılır. Dış kılıfın iç yüzünün nemlenmesi normaldir. Etiket ve solüsyonun berrak olup olmadığı kontrol edilmeli; torba sıkılarak, sızıntı olup olmadığına bakılmalıdır. Solüsyon berrak değilse ya da torba zedelenmişse; solüsyon kullanılmamalıdır. Çıkış konektörü üzerindeki mavi koruyucu gevşekse, yoksa veya ucu kapalı değilse, solüsyon kullanılmamalıdır.
7- Gerekiyorsa, yeni torbaya ilaç eklenir. İlaç uygulama yerinin hazırlanması ve ilacın uygulanması hekim talimatına uygun şekilde yapılmalıdır. İlaç uygulandıktan sonra, uygulama yeri sıkıştırılır ve torba sallanarak ilaçla solüsyonun iyice karışması sağlanır.
A-Sivri (Spike) Tipte Konektör Kullanılması (TEKLİ TORBA)
8- Yeni solüsyon torbası, temiz bir çalışma yerine konulur. Bu torbanın çıkış yerleri yukarıya doğru bakar durumda olmalıdır. Torbanın üzerindeki ilaç uygulama bölümü, torbaya bantla tespit edilir. Çıkış deliğine klemp konulur.
9- Periton içindeki sıvının drenajı tamamlandığında, setin üzerindeki klemp kapatılır. Bu kullanılmış torba çalışma alanına, yeni torbanın soluna yerleştirilir. Bu arada sivri konektörle torba bağlantısının, kenardan dışarı taşıyor olmasına dikkat edilir.
10- Eski pansuman, kullanılmış torbanın konektör-torba bağlantı yerinden alınır ve solüsyon çıkış deliğine bir klemp konulur.
11- Yeni torbadaki konektörün ardından sıkıca tutularak çıkış deliği üzerindeki mavi koruyucu çıkarılır. Bu sırada bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir.
12- Sol el ile kullanılmış torba klempi tutulur, diğer el ile de sivri bağlantı yeri çıkış yerinden ayrılır. Bu sivri bağlantı yeri elden bırakılmadan yeni torbanın solüsyon çıkış bölümünden içeri sokulur. Bu arada açıkta kalan kısımların bulaşmaya maruz kalmamasına dikkat edilmelidir.
13- Yeni torbanın solüsyon çıkış yerindeki klemp kaldırılır. Sivri konektörle torbanın bağlantı yeri, yeni bir povidon-iyotlu tamponla sarılır. Bunun çevresine steril bir pet sarılır ve bantla tespit edilir.
14- Maske çıkarılarak yeni torba asılır. Daha sonra B 17'den itibaren söylenenler uygulanmalıdır.
B- Kilitli Konektör Parçasının Kullanımı (TEKLİ TORBA)
8- Yeni torba, solüsyon çıkışları yukarıda kalacak şekilde çalışma alanına yerleştirilir. Torbanın çıkış bağlantı parçasının, masa kenarından dışarıya taşıyor olmasına dikkat edilmelidir.
9- Periton içindeki sıvının drenajı tamamlandığında, setin üzerindeki klemp kapatılır. Kullanılmış torba çalışma alanına, yeni torbanın soluna yerleştirilir. Bu kullanılmış torbanın bağlantı bölümünün de, masanın kenarından dışarı taşıyor durumunda olmasına dikkat edilir. Kullanılmış torbanın çıkışına klemp konulur.
10- Yeni torba, bağlantı yerinden tutularak mavi koruyucu çıkarılır. Bu sırada açıkta kalan yerlerde bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir.Eğer solüsyon devamlı dışarı damlıyorsa, yeni torbadaki bu solüsyon kullanılmamalıdır.
11- Kullanılmış torbanın bağlantı bölümündeki bağlantı kilidi çıkarılır ve atılır. Bu sırada açıkta kalan yerlerde bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir.
12- Sol el ile kullanılmış torba tutulur, diğer el ile de set bağlantı parçası tutularak, ikisi birbirinden ayrılır (vidayı yuvasından söker gibi hareketlerle). Set bağlantı parçası elden bırakılmadan yeni torbanın bağlantı parçası alınır ve ikisi birbirine tespit edilir. Bu iki parça iyice oturana kadar tespit işlemine devam edilir. Açıkta kalan yerlerde bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir.
13-Bağlantı yeri kilidinin bulunduğu paket açılır ve bulaşmaya maruz kalmamasına dikkat edilerek bu kilit bağlantı yeri çevresine geçirilir. Povidon-iyot çözeltisinin gereken şekilde dağılması için kilit bağlantı yeri çevresinde birkaç defa döndürülür.
14- Maske çıkarılarak yeni torba asılır.
15- Yeni torbadan sıvı akışını sağlamak için bir el ile tüp, diğer el ile bağlantı parçası tutularak, bir yöne doğru 90, öbür yöne doğru 180 derece çevirerek güvenlik kapsülü kırılır.
16- Güvenlik kapsülü, torbaya doğru en az 3 mm. kaydırılır.
17- Klemp açılarak diyaliz solüsyonunun periton boşluğuna akmasına izin verilir. Torba boşaldığında klemp kapatılır, ancak daha sonra kolay drenaj sağlayabilmek için torbada az miktarda sıvı bırakılması iyi olur.
18-Torba askıdan alınarak, bağlantı bölümü içeride kalacak şekilde kendi üzerine katlanır. Katlanmış torba bir cebe yerleştirilir, bu arada setin ya da kateterin dirsek yapmamasına dikkat edilir.
19- Kullanılmış solüsyonun berraklığı ve hacmi kontrol edilir, gerekirse örnek alınır.
20- Kullanılmış solüsyon tuvalete boşaltılır ve boş torba gereken şekilde atılır.
C- Kilitli Konektör Parçasının Kullanımı (ÇİFTLİ TORBA)
8- Yeni çiftli torba sistemi, bu torbaları birbirine birleştiren "Y-Set"in ucu masanın kenarında kalacak şekilde çalışma alanına yerleştirilir.
9- Bağlantı yeri kilidinin bulunduğu paket açılır.
10- "Y-Set" üzerindeki çentikli bölüm bir elle tutulur. Diğer el ile set ucundaki koruyucu çıkartılır. Bu sırada açıkta kalan yerlerde bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir. Eğer solüsyon devamlı dışarı damlıyorsa, yeni torbadaki bu solüsyon kullanılmamalıdır.
11- Transfer setinin ucundaki mini kapak setten ayrılarak atılır.
12- Set bağlantı parçası elden bırakılmadan yeni torbanın bağlantı parçası, çentikli bölümünden tutulur ve ikisi birbirine tespit edilir. Bu parça iyice oturana kadar tespit işlemine devam edilir .Açıkta kalan yerlerde bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir.
13- Bağlantı yeri kilidi, bulaşmaya maruz kalmamasına dikkat edilerek bağlantı yeri çevresine geçilir. Povidon-iyot çözeltisinin gereken şekilde dağılması için kilit bağlantı yeri çevresinde birkaç defa döndürülür. Maske çıkarılır.
14- İçinde solüsyon bulunan torba masa üzerinde dururken, boş torba drenaj pozisyonuna getirilir.
15- Transfer seti üzerindeki "dönerek açılan klemp" gevşetilerek periton boşluğundaki sıvının boş torbaya drenajı sağlanır. Daha sonra klemp kapatılır ve drenaj torbasına giden set üzerine klemp konur.
16- Dolu solüsyon torbası uygun yüksekliğe asılır.
17- Yeni torbadan sıvı akışını sağlamak için bir el ile tüp, diğer el ile bağlantı parçası tutularak, bir yöne doğru 90, diğer yöne doğru 180 derece çevirerek güvenlik kapsülü kırılır.
18- Güvenlik kapsülü, torbaya doğru en az 3 mm. kaydırılır. Drenaj torbasına giden set üzerindeki daha önce kapatılan klemp açılır.
19- Solüsyonun 15 saniye süreyle ve yaklaşık 100 ml miktarda drenaj torbasına akması sağlanır. Bu yıkama işlemi sonrası drenaj torbasına giden set üzerindeki klemp tekrar kapatılır.
20- Transfer seti üzerindeki dönerek açılan klemp gevşetilerek yeni solüsyonun periton boşluğuna dolması sağlanır. Periton boşluğuna sıvı transferi bittiğinde klemp kapatılır.
21- Yeni bir mini kapak alarak steril kılıfı açılır. Eller iyice yıkanarak çiftli torbanın "Y" bağlantısı, transfer setinden çıkarılır ve transfer seti ucuna mini kapak takılır.
22- Kullanılmış solüsyonun berraklığı ve hacmi kontrol edilir, gerekirse örnek alınır.
23- Kullanılan malzeme atılır.
Not: Yukarıda anlatılanlardan farklı uygulamalar için, hekim önerisine uyulmalıdır.
Atc Kodu:
B05D
Üretici Firma:
Eczacıbaşı-Baxter Hastane Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.
Telefon: (212) 329 62 00
Email: [email protected]