Diğer»Radyoopak madde
Formülü:
Farmakolojik özellikleri:
Endikasyonları:
İntravenöz ve retrograd urografi.Özellikleri dolayısıyla Urovison ayrıca amniografi, artrografi, intraoperatif kolangiografi, fistulografi, splenoportografi, vezikulografi gibi diğer muayene yöntemleri için de uygundur.Urovison, myelografi, ventrikülografi ve sisternografi'de olası nörotoksik yan etkilerden dolayı kullanılmaz.
Kontrendikasyonları:
Manifest hipertireoz, dekompanze kalp yetmezliği
Uyarılar/Önlemler:
İyot içeren röntgen kontrast maddelerine aşırı duyarlıkta, karaciğer ve böbreğin ağır fonksiyon bozukluklarında, kalp ve dolaşım yetmezliğinde, akciğer amfizeminde, genel durumun kötü olduğu hallerde, beyin arteriosklerozunda, tedavi gerektiren diabette, serebral konvulsif hastalıklarda, latent tiroid hiper fonksiyonunda, bland nodüler strumada ve multipl myelom'da endikasyon daha kesin ve özenle saptanmalıdır.
Allerjik dispozisyonlu hastalarda aşırı duyarlılık reaksiyonları daha sık görülmektedir. Bu gibi durumlarda bazı hekimler profilaktik olarak bir antihistaminik ve/veya kortikoid uygulamaktadırlar. Bu tür ilaçlarla kontrast ilaçların karıştırılıp verilmemesi gerekir.
Multipl myelom'da, tedavi gerektiren diabette, poliüri, oliguri ya da gut hastalığında, süt çocuklarında ve küçük çocuklarda, genel durumun kötü olduğu hastalarda, hastanın mayî alımı, hipertonik bir kontrast ilacının kullanımından önce sınırlandırılmamalıdır.
Urovison'un gebelerde uygulanmasının sakıncasızlığı bugüne kadar kanıtlanmamıştır. Ayrıca gebelerde röntgen ışınları ile muayenelerden mümkün olduğunca kaçınılması gerektiğinden, direkt yada kontrast ilaçlarla birlikte yapılacak röntgen muayenelerinin muhtemel riski özenle tartılmalıdır.
Tansiyon krizleri tehlikesine binaen, feokromositomlu hastalarda, alfa reseptör blokerleri ile bir premedikasyon önerilir.
Yan etkiler/Advers etkiler:
İyot içeren kontrast maddelerin intravasküler kullanımında ortaya çıkabilen yan etkiler, genellikle hafif veya orta derecededir. Çoğu zaman geçici bir şekilde seyir etseler de, zaman zaman ağır ve hayatı tehdit eden reaksiyonlar, hatta ölüm vakaları bile görülmüştür.Bulantı, kusma, deride kızarıklık, umumi sıcaklık hissi ve ağrı, intravasküler uygulamada en sık rastlanan reaksiyonlardır. Sıcaklık hissi ve ağrı gibi subjektif yakınmalar, enjeksiyon hızını düşürerek veya enjeksiyona kısa bir ara vererek, genellikle çabuk hafifletilebilir.Ayrıca oluşabilen semptomlar: titreme, ateş basması, terleme, baş ağrısı, baş dönmesi, solukluk, halsizlik, öğürme ve boğulma hissi, kısık öksürük, kan basıncının artması veya düşmesi, kaşıntı, ürtiker veya diğer deri döküntüleri, ödemler, kas fasikülasyonları, aksırık, göz yaşarmasıdır. Bu reaksiyonlar hastaya verilen doza ve veriliş şekline bağlı olmaksızın başlayan bir şokun ön belirtileri olabilirler. Bu durumda kontrast maddenin enjeksiyonu derhal kesilmelidir ve gerekirse venöz bir giriş yolundan gerekli tedaviye başlanmalıdır. Bu nedenle, kontrast maddenin uygulanmasında kalıcı (flexibl plastik) bir kanülün uygulanması önerilmektedir. Acil hallerde vakit kaybetmeden girişimde bulunabilmek için, gerekli ilaçları, intubasyon imkanları ve bir solunum cihazı hazır bulundurulmalıdır (kontrast madde komplikasyonlarında tedavi önerilerine bkz.). Edinilen deneyimlere göre, allerjik bünyeli hastalarda aşırı duyarlılık reaksiyonları daha sık ortaya çıkmaktadır.Acil bir girişim gerektiren ağır reaksiyonlar, dolaşım sistemi ile ilgili meydana gelebilir. Bunlar kendini, perifer vazodilatasyon, bunu takip eden kan basıncı düşmesi, reflekstaşikardi, nefes darlığı, ajitasyon, konfüzyon ve siyanoz olarak gösterir ve bilinç kaybına kadar gidebilir. Paravazal aplikasyonlar, sadece nadir olgularda ağır doku reaksiyonlarına sebep olurlar.Serebral angiografide veya kontrast ilacın beyine arteriyel kan ile ulaştığı diğer tetkiklerde, koma, geçici konfüzyon ve somnolenz, geçici pareziler, görme bozukluğu veya fazial sinir zayıflığı ve özellikle epilepsi ya da fokal bir beyin hasarı olan hastalarda epilepsi nöbetleri gibi nörolojik komplikasyonların oluşabileceği bilinmektedir. Çok nadir olmakla birlikte, intravenöz kontrast madde uygulamalarından sonra da, epilepsi hastalarında nöbetler bildirilmiştir.Nadir olgularda geçici böbrek yetmezliği meydana gelebilir.Zaman zaman, geç ortaya çıkan reaksiyonlar oluşabilir.
İlaç etkileşimleri:
Böbrek yolu ile itrah edilen iyot içerikli röntgen kontrast ilaçların uygulanmasından sonra, radyoizotoplarla tiroid teşhisinde, tiroidin iyot alımı iki hafta ve bazen daha uzun süre azalacağı göz önünde tutulmalıdır.Diabetik nefropati, intravasküler kontrast madde uygulamaları takiben renal bozukluklara predispoze edebilir. Biguanid alan hastalarda laktik asidoz oluşabilir. Önlem olarak, biguanid medikasyonu tetkikten 48 saat önce kesilmeli ve ancak renal fonksiyonun tekrar normale dönmesinden sonra sürdürülmelidir.
Kullanım şekli ve dozu:
Genel bilgilerHasta aç karnına, ama yeterli derecede hidratize bir durumda muayeneye gelmelidir. Su ve elektrolit dengesindeki bozukluklar düzeltilmiş olmalıdır. Bu özellikle riskli hastalar için geçerlidir.Barsakların yeterince boşaltılmış olması, urografik tetkiklerin tanısal açıdan daha iyi değerlendirilmesini sağlar. Bu nedenle muayeneden evvelki iki gün içinde bakliyat, salatalar, meyve, taze ekmek, çiğ sebze gibi gaz yapıcı gıdalardan kaçınılmalıdır. Muayeneden önceki gün, saat 18'den sonra hiçbir şey yememek gerekir. Ayrıca akşam bir laksatifin alınması yerindedir.Süt çocukları ve küçük çocuklar uzun süre gıdasız kalmamalıdır ve bunlara muayeneden önce laksatif verilmemelidir.İyonik kontrast maddeler kan pıhtılaşmasını in vitro şartları altında non-iyoniklere nazaran daha çok önlemektedirler. Buna rağmen kusursuz bir anjiografi tekniğine özen gösterilmelidir ve kullanılan kateteri fizyolojik NaCl-çözeltisi ile yıkayarak tetkik tekniğine bağlı tromboemboli riskinin mümkün olduğu kadar düşük tutulmasına dikkat edilmelidir.Edinilen tecrübelere göre heyecan, korku ve ağrı durumları yan etkilerin nedeni olabilir ya da kontrast maddeden kaynaklanan reaksiyonları şiddetlendirebilir. Sakin bir yönetim ve gereğinde uygun bir medikasyonla bunlar önlenebilir.Vücut ısısına getirilmiş kontrast madde daha iyi tolere edilmektedir.Damar içi kontrast madde uygulamaları, hasta yatar durumda iken yapılmalıdır ve hasta uygulamadan sonra en az 1/2 saat kontrol altında tutulmalıdır; zira ağır yan etkiler, çoğunlukla bu süre içinde ortaya çıkabilmektedir.Urovison, kullanımından hemen önce şırıngaya çekilmelidir ve bir tetkikten geriye kalan ilaç tekrar uygulanmamalıdır.·İntravenöz UrografiEnjeksiyon hızı ile ilgili değişik görüşler vardır. Genellikle 25 ml, 2 - 3 dak. içinde enjekte edilmektedir.Birçok araştırmacının deneyimine göre yaklaşık 1 dakikalık bir enjeksiyon süresi de iyi tolere edilmektedir.Dozaj:Yetişkinler: Doz 25 ml Urovison'dur. Dozun 50 ml Urovison'a yükseltilmesi, tanısal verimi çok artırmaktadır. Özel endikasyonlar için gerek duyulduğunda, dozu daha da artırmak mümkündür.Çocuklar: Henüz tam olgunlaşmamış nefron'un fizyolojik konsantrasyon yetersizliği, relatif yüksek kontrast madde konsantrasyonlarını gerektirmektedir.1 yaşına kadar: 7 - 10 ml1 - 2 yaş:10 - 13 ml2 - 6 yaş:13 - 17 ml 6 - 10 yaş:17 - 21 ml10 - 15 yaş:21 - 25 mlFilm çekme zamanlarıBöbrek parenkimi görüntüsü, en iyi hemen aplikasyon sonu çekilen filmlerle sağlanmaktadır.Böbrek pelvisi ve ureterler için ilk film, enjeksiyondan 3 -5 dak. sonra, ikinci film 10 - 12 dak. sonra yapılır. Genç hastalar için öncelikle ilk verilen zamanlar, yaşlılar için ikinci verilen zamanlar seçilmelidir.Süt çocukları ile küçük çocuklarda ilk film hemen enjeksiyondan, takriben 2 dak. sonra önerilir.Yeterince kontrast alınamaması,geç film çekme zamanlarını gerekli kılabilir.-Retrograd urografiGenellikle yakl. % 30'luk bir solusyon yeterlidir. Bu amaçla, % 58'lik Urovison solüsyonu takriben aynı hacimde enjeksiyonluk su ile dilue edilir. Bir soğuk iritasyonundan ve bundan kaynaklanan ureter-spazmlarından sakınmak için, kontrast maddenin vücut ısısına kadar ısıtılması önerilir.Daha yüksek konsantrasyonların gerekli olduğu hallerde, Urovison'un dilue edilmemiş çözeltiside kullanılabilir. Yüksek konsantrasyona rağmen iritasyon belirtileri ileri derecede enderdir.Kontrast madde komplikasyonlarında tedavi önerileriKontrast madde komplikasyonları tedavisinde önemli olan, acil bir girişim için gerekli olan ilaç ve gerecin hazır bulunması ve hekimin bu tür tedavi yöntemlerini bilmesidir.Aşağıdaki şekilde davranılması önerilir:1.Bir kortikoidin sulu eriyiğinin yüksek dozda i.v. enjeksiyonu, örneğin sodyum 6a-metilprednisolon hemisüksinat. Dozaj: Her olguda hemen 500 mg (4 yaşından küçüklerde 250 mg) 2-3 dakikada; ağır ve hayatı tehdit eden durumlarda doz müteakip 3 - 5 dakika içinde vücut ağırlığı kilosu başına 30 mg'a (70 kg'lık bir hasta için takriben 2000 mg'a) yükseltilir.Damar sistemine girişi açık tutmak için kanül veya kateter damarda bırakılır. Bazı hekimler erken volüm substitusyonunu tercih etmekte ("Dolaşım yetmezliği ve şok" bölümüne bkz.) ve bunu kortikoid uygulamasından önce veya kortikoidle birlikte yapmaktadırlar.2.Oksijen verilmesi, gerektiğinde aktif oksijen solunumu.Bundan sonraki önlemler ön plandaki semptomlara ve bunların gelişmesine göre düzenlenir. Aşağıda belirtilen ilaç dozları yetişkinler için geçerlidir. Çocuklarda yaşa uygun şekilde azaltılmalıdır.
- Dolaşım yetmezliği ve şok: Hasta hemen baş aşağıda, kollar ve bacaklar yüksekte olmak üzere yatırılır. Perifer etkili dolaşım ilaçları yavaş yavaş i.v. uygulanır, kan ersatzları ile volüm substitusyonu yapılır. 500 ml mayi (örneğin: izotonik sodyum klorür solüsyonu) içinde 5 mg Noradrenalin enfüzyonu, etkiye göre dakikada 10 -20 damla dozlarında uygulanır. Sürekli nabız ve kan basıncı kontrolleri yapılır.- Kalp durması (asistoli): Sternum ortasında göğüs kafesine vurularak, kalp uyarılmaya çalışılır. Başarısızlık halinde, hemen ekstratorakal kalp masajı ve yapay solunum (ağızdan ağıza, oksijen yüksek basınç solunumu, mümkünse intübasyon) yapılır. 0.5 mg Orciprenalin intrakardial, Pace-maker. Spontan, ama zayıf kalp kontraksiyonlarının başlaması ile Kalsiyumglukonat 0.5 - 1 g i.v. (% 10'luk eriyikten 5 -10 ml). Kalp glikozidleri ile tedavide kalsiyumdan sakının.Ventrikül fibrilasyonu: Hemen ekstratorakal kalp masajı ve yapay solunum. Defibrilatör yardımı ile defibrilasyon, gereğinde tekrarı.Başarısız kalınırsa veya defibrilatör yoksa 0.5 g Prokainamid intrakardial. Kalp durması ve ventrikül fibrilasyonunda daima oluşan hipoksemik asidoza karşı i.v. sodyumbikarbonat eriyiği; örneğin % 8.4'lük (1 mval/ml) eriyikten, her 5 -10 dakikada 50 ml. Kan pH'sı kontrolleri yapılır.
- Akciğer ödemi: Tansiyon aleti manşetleri yardımı ile kanın periferde tutulması, gereğinde yetişkinlerde hacamat. i.v. çabuk etkili bir diüretik. Osmodiürez amacı ile yetişkinlerde %40'lık glukoz eriyiğinden 100 ml i.v. enfüzyon. Hasta digitalize değilse, yetişkinlerde 1/8, 1/4 mg Strofantin i.v. (mitral darlığında sakınınız). Şok dışında yüksek basınçla solunum.· Serebral Semptomlar: Ajitasyonda i.m. veya yavaş i.v. bir trankilizan (örneğin, Diazepam). Ağır ajitasyon durumlarında nöroleptikler, gereğinde 50 mg Promethazin ile birlikte, intra-gluteal. Organik beyin konvulsiyonlarda Fenobarbital 0.2-0.4 g i.m. Status epilepticus'da kısa süre etkili bir anestezik i.v. enjekte edilir.· Allerjik Semptomlar:Kortikoidlerin yanı sıra, ağır ürtikerde bir antihistaminik. gereğinde bir kalsiyum preparatı enjekte edilir (Kalp glikozidleri ile tedavide kalsiyumdan sakının). Astma nöbetlerinde gayet yavaş i.v. bir Teofillin preparatı, gereğinde Orciprenalin 0.5 mg ağır ağır i.v.. Glottis ödeminde bir antihistaminik (örneğin: Promethazin 50 mg) yavaş yavaş i.v. Üst solunum yollarının tıkanması halinde tracheotomi gerekebilir.
Üretici Firma:
Üretimi Durdurulmuş ya da Üreticisi Bilinmeyen İlaçlar
Telefon:
