Methotrexate Dbl 5gr/50 Ml 1 Flakon

Antineoplastik ve İmmünomodülatör Ajanlar » Antineoplastik İlaçlar (Kanser İlaçları) » Antimetabolitler » Folik Asit Analogları » Metotreksat

Formülü:

Her ml'de 25 mg Metotreksat.

Farmakolojik özellikleri:

Endikasyonları:

Neoplastik Hastalıklar
Methotrexate; gestasyonal koryokarsinom, koryoadenom destruens ve mole hydatiform şeklinde endikedir.
Methotrexate akut lenfositer lösemide, meningeal lösemi proflaksisine endikedir ve diğer kemoterapötik ajanlar ile kombinasyon halinde idame tedavide kullanılır. Methotrexate ayrıca meningeal löseminin tedavisine endikedir.
En büyük etkisi akut lenfoblastik löseminin hafifletilmesinde gözlenmiştir.
Methotrexate ayrıca özellikle çocuklarda olmak üzere lenfokarsomanın ilerlemiş devrelerinin tedavisinde ve malign deri lenfomunun ilerlemiş durumlarında endikedir.
Methotrexate; göğüs kanseri tedavisinde, baş ve boyun epidermoid kanserlerinde, özellikle squamous ve küçük hücre tipleri başta olmak üzere akciğer kanserinde, mesane ve estrojenik kanserde tek başına veya diğer antikanser ajanlar ile kombine olarak kullanılır.
Methotrexate aynı zamanda non-Hodgkin lenfomanın ilerlemiş devrelerinin tedavisinde tek başına veya diğer kemoterapötik ajanlar ile kombinasyon halinde kullanılır.

Psoryazis
Methotrexate, diğer tedavi formlarına uygun cevabı vermeyen şiddetli, inatçı ve disabilite yaratan psoryazisde ancak dermatolojik konsültasyon ve/veya biyopsi ile tanı koyulduktan sonra endikedir. Psoryazisdeki alevlenmenin immün cevabı etkileyen teşhis edilmemiş bir bulaşıcı hastalığa bağlı olmadığını garantilemek önemlidir.

Kontrendikasyonları:

İlaca karşı aşırı duyarlılığı bilinen hastalarda, alkolizmli psoryazis hastalarında, alkolik karaciğer hastalığı veya diğer kronik karaciğer hastalığı olan hastalarda, açık bir şekilde bağışıklık yetersizliği sendromu olan veya laboratuar tanısı olan psoryazislı hastalarda, kemik iliği hipoplazisi, lökopeni, trombositopeni veya belirgin anemi gibi daha önce diskrazisi olan psoryazisli hastalarda kontrendikedir.

Gebelik
Methotrexate fetal ölümlere ve konjenital anormalliklere sebep olmuştur. Methotrexate psoryazisli hamile hastalara kontrendikedir ve sadece potansiyel faydanın fetüs üzerindeki riskten daha ağır bastığı durumundaki neoplastik hastaların tedavisinde kullanılmalıdır.

Emzirme
Emzirilen bebeklerde methorexate'dan dolayı oluşabilecek ciddi advers reaksiyonlardan dolayı emzirme olmamalıdır.

Uyarılar/Önlemler:

Uyarılar
Methotrexate, antimetobolit tedavisi kullanımında deneyimli ve bilgili doktorlar tarafından yada denetim altında uygulanmalıdır.

Pediatride kullanım
Renal ve hepatik fonksiyonları nedeniyle bebeklerde ve yeni doğumuşlarda dikkatli kullanılmalıdır.

Yaşlılarda kullanım
Yaşlılarda, azalmış hepatik ve renal fonksiyonu ve artmış folat birikintilerine bağlı olarak kullanılan oldukça düşük doz yetersiz kalmıştır. Toksisitenin erken belirtilerini teşhis etmek için hastalar titizlikle kontrol edilmelidir.

Önlemler:
Methotrexate, ciddi toksisitelere sahiptir. Toksik etkiler, dozun sıklığına ve şiddetine yada uygulamanın sıklığına bağlanabilir, ama yine de bütün dozlarda görülmüştür. Terapi sırasında her hangi bir zamanda meydana gelebileceklerinden dolayı methotrexate'la ilgili hastayı yakın takibe alınması gerekir.

Diğer önlemler
Zayıflık hallerindeki hastalarda, methotrexate çok dikkatli kullanılmalıdır.

Farmasötik önlemler
Methotrexate enjeksiyonunun seyreltilmesi:
Methotrexate enjeksiyonu, %0.9'luk sodyum klorid veya %5'lik dekstroz enjeksiyonlarıyla seyreltilebilir. Solüsyon 24 saat stabildir. Kullanılmamış solüsyon atılmalıdır.
Aynı infüzyon kabında methotrexate, diğer ilaçlarla karıştırılmamalıdır.

Yan etkiler/Advers etkiler:

Genelde, akut yan etkilerin şiddeti ve nüksetme oranları, uygulamanın sıklığı ve dozuyla ilişkilidir.
Daha çok sıklıkta bildirilen advers reaksiyonlar ülseratif stomatit, lökopeni, bulantı ve abdominal rahatsızlıktır. Diğer sıklıkta bildirilen advers etkiler, baş dönmesi, titreme ve ateş, enfeksiyonlara karşı direnç azalması, kırgınlık ve aşırı halsizliktir.
Onkoloji çerçevesinde, hastalığın temelini oluşturan ve tedavinin ardından gelen methotrexate'ın zorlu bir reaksiyonun spesifik belirtisini oluşturur.

Diğer yan etkiler
Hızla gelişen metobolik değişimler; diyabet, osteoporoz, konjuktivitit, anormal doku hücreleri değişimleri, anafilaksi ve ani ölümler.
Meydana gelen akut lösemi ki-prelösemik faz oluşabilir yada oluşamaz- methotrexate dahil, diğer antineoplastik ilaçlar ve etoposide ile birlikte tedavi olan hastalarda pek nadir gözlenmiştir.

BEKLENMEYEN BİR ETKİ GÖRÜLDÜĞÜNDE DOKTORUNUZA BAŞVURUNUZ.

İlaç etkileşimleri:

Bildirilmemiştir.

Kullanım şekli ve dozu:

Kullanıma ilişkin uyarılar
Parenteral ilaç ürünlerini uygulamadan önce, solüsyonunu ve kullanma süresini, ayrıca her hangi partikül ve renk değişikliği olup olmadığını görsel olarak incelenmesi gerekir.

Uygulama yolu ve şekli
Methotrexate enjeksiyonu, intramusküler, intravenöz (bolus enjeksiyonu yada infüzyonu), intratekal ve intra-arterial yollarla verilebilir. Hepatik yada renal bozuklukları ve hematolojik yetersizlik hallerinde dozaj azaltılabilir. Daha büyük dozlar (100 mg'dan fazla), 24 saati geçmeyecek periyotlar sırasında
solüsyon intravenöz yoluyla verilir. İlk hızlı intravenöz enjeksiyonunda olduğu gibi dozun bir kısmı verilebilir

Doz
Neoplastik Hastalıklar
Koryokarsinom ve benzer trofoblastik hastalıkları:
Günlük dozu 15-30 mg olan 5 günlük bir tedaviyle intramusküler olarak uygulanması tavsiye edilir. Her hangi toksik semptomlar duruluncaya kadar uygulamalar arasında bir veya bir kaç haftalık dinlenme ile, istenildiği gibi genelde 3-5 kez tekrarlanır. Tedavinin genelinde 3. yada 4. kullanımından sonra, 50 IU/24 saat'den daha az yada normale dönmüş olması gereken idrar koryon gonodotropin (HCG))'in 24 saatlik analizleriyle çoğunlukla tedavinin etkinliği değerlendirilip, genelde 6 hafta içinde ölçülebilen lezyonların tamamının çözülmesi takip eder. HCG'nin normale dönmesinden sonra genelde, methotrexate'ın 1 yada 2 kez uygulanması tavsiye edilir. İlacın her kullanımından önce, dikkatli bir biçimde klinik değerlendirmelerin yapılması gerekir.
Lökovorinin yardımını takiben (bakınız. lökovorin yardımıyla methotrexate tedavisi için ana noktalara) 4 dozluk için, her 48 saatte intramusküler olarak 60 mg'a kadar yüksek dozlar verilebilir. Bu uygulama üriner HCG'nin normal seviyesine dönmesine kadar 7 gün aralıklarla tekrarlanmalıdır. Genelde tedavinin en son 4 uygulaması gereklidir. Geniş metastaz gibi komplikasyonlu hastalar, diğer sitotoksik ilaçların kombine siklusundaki methotrexate ile tedavi edilebilir.

Koryoadenom destruens ve mole hydatiform :
koryokarsinomun ardından hydatiform mole şekli oluşabileceğinden, methotrxate ile profilaktik kemoterapi tavsiye edilir. Koryoadenom destruens hallerinde, mole hydatiform şeklinin de oluşacağı hesaba katılmalıdır. Bu hastalık durumlarında methotrexate, koryokarsinom için önerilen benzer dozlarla uygulanmalıdır.

Lösemi:
Genç ergenlerde ve çocuklardaki akut lemfoblastik löseminin kemoterapiye verdiği cevap, oldukça etkilidir. Genç yetişkinlerde ve daha yaşlı hastalarda, klinik iyileşme devresini sağlamak daha zor ve erken kötüleşme daha sıktır. Akut lemfoblastik lösemilerde iyileşme devresinin oluşması için, başlangıçta methotrexate tek başına yada steroidlerle kombine kullanılmıştır. Daha çok bugünlerde ise methotrexate içeren periyodik kombinasyonu yada diğer antilösemik ilaçların kombinasyonunda kortikosteroid tedavisi, hızlı ve etkili iyileşme devresini ortaya koyduğu gözlenmiştir. İndüksiyon için kullanırken, 60 mg/m2 prednisonla 3.3 mg/m2 dozlarda methotrexate kombinesi günlük uygulandığında, tedavi olan hastaların %50'sinde genelde 4-6 haftalık bir periyot içinde iyileşme süreçleri göstermiştir.
Diğer ajanlarla kombinasyonda methotrexate, ilacın neden olduğu iyileşme süreçlerini güvence altına alınması, tercih edilen ilaca göre değiştiği gözlenmiştir. İyileşme devri sağlandığında ve dikkatle yapılan genel klinik gelişmeleri ortaya çıktığında, destek tedavi şu şekilde başlatılır: Toplam haftalık dozu 30 mg/m2 olan methotrexate, haftada 2 kez ıntramusküler olarak uygulanır. Ayrıca her 14 günde intravenöz olarak 2.5 mg/kg'lık dozlarda da verilebilir. Kötüleşme meydana geldiğinde veya gelirse, genelde ilk indüksiyon dozunun tekrar alınmasıyla iyileşme sürecinin tekrar başlatılması yeniden sağlanılabilir.

Menenjik lösemi:
Menenjik löseminin profilaksisi yada tedavisinde methotrexate, intratekal olarak uygulanmalıdır. Koruyucusuz methotrexate, %0.9 sodyum klorit enjeksiyonu gibi uygun steril, koruyucusuz bir ortamda 1 mg/ml'lik bir konsantrasyonda seyreltilir.
Serebrospinal sıvının (CSF) hacmi yaşa bağlı, fakat vücut yüzeyine bağlı değildir. CFS doğumda, yetişkin hacminin %40'ı kadardır ve bir kaç yıl içinde yetişkin hacmini ulaşır. 12 mg/ m2'lik bir dozda (max. 15 mg) methotrexate'ın intratekal uygulanması, düşük CFS methotrexate konsantrasyonlarında sonuçlandığı, çocuklarda etkinliğin azalması, yüksek konsantrasyonlar ve yetişkinlerde nefrotoksisite bildirilmiştir. Aşağıdaki dozaj uygulamasında, vücut yüzeyi alanının aksine yaş baz alınır:

1 yaşından daha ufak çocuklarda 6 mg
1 yaşındaki çocuklarda 8 mg
2 yaşındaki çocuklarda 10 mg
3 yaş üzerindeki çocuklarda 12 mg

CFS'nin hacmi ve tüm işlevler yaşa bağlı olarak azalacağından, yaşlı hastalarda doz azaltılması istenilebilir.
Menenjik lösemi tedavisi için methotrexate, 2-5 gün aralıklarla intratekal olarak verilebilir. 1 haftadan daha az aralıklarla uygulanmasına rağmen, subakut toksisitede artışlar gösterebilir. Methotrexate, CSF'nin normal hücre sayısında kaldığı süre içinde uygulanmalıdır. Bu noktada ilave bir doz makuldür. Menenjikal lösemiye karşı profilaksisi ile ilgili uygulama aralıklarında beklenen tedaviye gelince, dozaj yine aynıdır.
Her hangi verilen intratekal enjeksiyonuyla istenmeyen yan etkiler meydana gelebilir ve karakterde nörolojik durumlar pek sıktır. Büyük dozları konvülsiyonlara neden olabilir. İntratekal yolla verilen methotrexate, dolaşım sisteminde belirgin bir biçimde varolduğundan, sistemik methotrexate toksisitesine neden olabilir. Bu yüzden sistemik antilösemik tedavisiyle ilgili ilaç uygun bir biçimde ayarlanılmalı, azaltılmalı yada kesilmelidir. Santral sinir sistemini içeren fokal lösemik, intratekal kemoterapiye cevap veremiyebilir. Bundan dolayı en iyi tedavi şekli radyoterapidir.

Lenfomlar:
Burkitt'in tümörünün I ve II devrelerine ait bazı hallerinde methotrexate, uzun süren iyileşme devri meydana getirmiştir. Tedavi oral methotrexate'la etkili olur. Genel olarak III devrede Methotrexate, diğer antitümor ajanlarla verilir. 7-10 günlük dinlenme periyotlarıyla beraber bütün devrelerdeki tedavi genelde, ilacın bir kaç kez alınımından oluşur. III devredeki lemfosarkomalar, günlük 0.625-2.5 mg/kg'lık dozlarda verilen methotrexate'lı kombine ilaç tedavisine cevap verebilir.

Mikosiz Fungoid:
Genel tedavi şekli, methotrexate'ın oral uygulanmasıdır. Buna rağmen, haftada iki kez 25 mg yada haftada bir kez 50 mg'lık dozlarda intramusküler olarak da verilmiştir.

Göğüs Kanseri:
İlerlemiş göğüs kanserinin tedavisinde methotrexate, genelde 10-60 mg/ m2 dozlarda intravenöz olarak diğer sitotoksik ilaçların periyodik kullanımına dahildir.
Mastektomi ve/veya radyoterapinin ardından erken durumlarda, tedavinin etkisini artırmak amacıyla ayrıca benzer dozlar da kullanılır.

Baş ve Boyun Kanseri:
Lökovorin yardımıyla Methotrexate'ın 240-1080 mg/ m2 ıntravenöz infüzyonları, ilerlemiş tümörlerin tedavisinde ve operasyon öncesi tedavinin etkisini artırmak amacıyla ikisi beraber kullanılabilir. Methotrexate'ın intra-arterial infüzyonları bazı baş ve boyun kanserlerine etkili olmasına rağmen, bu yolla uygulama şu an yaygın olarak kullanılmıyor.

Bronkojenik Karsinom:
Methotrexate'ın 20-100 mg/m2 intravenöz infüzyonları, ilerlemiş tümörlerin tedavisi için alınan periyodik kombinasyonuna dahildir. Ayrıca kalsiyum lökovorin yardımıyla daha yüksek dozlarda methotrexate taban tedavisi olarak uygulanabilir.

Mesane Karsinom:
Her 1-2 haftada 100 mg'lık dozlardaki methotrexate'ın intravenöz enjeksiyonları yada infüzyonları, mesane karsinomun tedavisinde kullanılabilir. Renal bozukluğu olan hastalarda meydana gelebilen aşırı ilaç toksisitesini azaltmak amacıyla diüretikler ve hidratasyon uygulanır.

Osteosarkom:
Etkili bir tedavi, bir kaç sitotoksik kemoterapik ilaç gerektirir. Lökovorin yardımıyla yüksek dozda methtrexate'a ek olarak doksorubisin, bleomisin kombinasyonu ve cisplatin, siklofosfamid ve daktinomisin (BCD) gibi ajanlar dahil edilebilir. Yüksek dozda methotrexate tedavisine ait başlangıç dozu 12 g/ m2 dir. Eğer bu doz, methotrexate infüzyonu sonunda 1000 mikromolar'lık (10-3 mol/It) maximum serum konsantrasyonunda cereyan etmesi için yeterli değilse, sonraki tedavilerde doz 15 g/ m2'e kadar çıkarılabilir. Eğer hasta kusuyor yada oral ilaca tahammülü yoksa, aynı doz ve programda IV yada IM lökovorin verilir.

Psoryasiz:
Hasta, oluşabilecek potansiyel risklere karşı tamamen bilgilendirilmeli ve doktorun düzenli denetimi altında olması gerekir.
Tıbbi hikayesiyle, fiziksel muayeneyle ve methotrexate tedavisinin öncesinde, periyodik olarak tedavi esnasında ve tedaviye tekrar başlamadan önce yapılan laboratuar testleriyle hematolojik değer, hepatik, renal ve akciğer fonksiyonları ölçülmesi gerekir (bak. Önlemler). Methotrexate tedavisi sırasında hamile kalınmaktan kaçınmak için uygun önlemler alınmalıdır (bak. "Önlemler" ve "Kontrendikasyonlar").
Tavsiye edilen başlangıç doz programı, gerekli cevabı verinceye kadar, hafta başına 10-15 mg doz IV yada haftalık tek bir dozdur. Daha sonra bunu oral methotrexate tedavisi takip eder.
Methotrexate tedavisine başlamadan önce ve tedavi sırasında 2 ile 4 aylık aralıklarda tekrarlanması gereken karaciğer fonksiyon testleriyle ortaya çıkarılan karaciğer toksisitesine özel bir dikkat verilmesi gerekir. Karaciğer fonksiyon testlerinin her hangi anormalliği, karaciğer biyopsisinde mevcut olduğu yada tedavi sırasında gelişmesi takdirde tedaviye başlanılmamalı yada kesilmelidir. Bu gibi anormallikler, doktorun sağ duyusuna göre tavsiye edilen tedaviyle 2 hafta içinde normale dönmesi gerekir.
Methotrexate kullanımı, cesaret verilmesi gerektiği geleneksel tedaviye dönmek için bırakılabilir. Yüksek dozda methotrexate uygulanması gerektiğinde, güvenlik açısından aşağıdaki ana noktalar dikkatle incelenmelidir.



DOZ AŞIMI HALİNDE ALINACAK TEDBİRLER

Doz aşımı, özellikle hematopoietik ve gastrointestinal sistemlerde şiddetli toksisitelere neden olabilir; ölümle sonuçlanabilir.

Tedavi
Lökovorin (sitrovor faktör) toksik etkileri nötralize etmek için kullanılır. Lökovorini mümkün olduğu kadar çabuk uygulayınız. Yardımcı lökovorin ve Methotrexate uygulaması arasındaki zaman aralığı ne kadar uzarsa, buna karşılık gelen hematolojik toksisitedeki lökovorinin etkisi o kadar azalır. Lökovorin şu şekilde uygulanabilir: İlk olarak oral yada parenteral 10 mg/m2, ardından 72 saat için her 6 saatte bir oral 10 mg/m2. Yardımcı lökovorin tatbiki, antifolat uygulamasından sonra genelde 24 saat içinde başlatılır. Methotrexate uygulamasından 24 saat sonra serum kreatinin %50 yada methotrexate öncesi serum kreatininden daha fazla olduğu takdirde lökovorin dozu; serum methotrexate seviyesi 5 x 10-8 mol/lt altına düşene kadar her 3 saate bir 100 mg/m2 ye kadar artırılır. Aşırı dozda methotrexate'ı intratekal olarak alan bir hastada, serum methotrexate seviyesini düşüren karbon hemoperfüzyonu ve ventrikulolumbar perfüzyonu kullanılmıştır.
İleri derece aşırı doz alınması durumlarında, methtrexate ve metabolitlerinin renal tübüllerde birikmesini engellemek için hidratasyon ve üriner alkalinizasyon gerekli olabilir. Ne hemodiyaliz ne de peritonal diyaliz, methotrexate eliminasyonuna yardımcı olamaz.

Atc Kodu:

L01BA01

İthalatçı Firma:

Orna İlaç, Tekstil, Kimyevi Maddeler Sanayi ve Dış Tic. Ltd. Şti.
Telefon: (216) 413 90 41